Kanal Tedavisi
Her dişin ortasından onun beslenmesini ve duyarlılığını sağlayan damar ve sinir paketi geçer. Bu damar – sinir paketine dişin pulpası denir. Çeşitli nedenlerle pulpa zarar görürse, artık iş göremez hale gelip, enfeksiyon odağı potansiyeli taşımaya başlar. İşte bu şekildeki pulpanın çıkartılıp, yerine yapay maddelerle dolgu yapılmasına kanal tedavisi denir.
Kanal tedavisi ne zaman gerekir?
Derin diş çürükleri: Dişin pulpasına kadar inen çürüklerde, pulpa çürükteki bakteriler tarafından enfekte edilmiş olduğundan kanal tedavisi gerekir.
Travmalar: Akut veya kronik travmalarla dişin pulpası zarar görebilir. Bu durumda alınan diş röntgeni sonucunda kanal tedavisinin gerekli olup olmadığına karar verilir.
Kuron – köprü restorasyonu sırasında genç dişlerin pulpası açığa çıkabilir. Böyle durumlarda şiddetli ağrı meydana geleceği için kanal tedavisi yapılarak ağrı giderilir.
Kanal tedavisi ağrılı bir işlem midir?
Kanal tedavisi sırasında lokal anestezi kullanıldığı için herhangi bir ağrı olmaz.
Tedavinin bitim seansında uygun bir ağrı kesici kullanılarak tedavi sonrası olabilecek birkaç saatlik hafif hassasiyetlerin önüne geçmek mümkündür. Ancak uygun olmayan aletlerle ve travmatik çalışmalar sonucunda geçmeyen ağrılarla karşılaşılmaktadır. Böyle durumlarda kanal tedavisi uzmanı olan endodontistlere başvurmak gerekir.
Kanal tedavisi kaç seans sürer?
Normal şartlarda en iyisi tek seansta kanal tedavisinin bitirilmesidir. Ancak enfekte bir dişte enfeksiyonun durumuna göre iki veya üç seans da sürebilir. Böyle durumlarda seans aralarında dişe uygun antiseptik pansumanlar konarak geçici dolgularla dişin üzerinin kapatılması gerekir. Dişin üzeri ASLA açık bırakılmamalıdır!
Kanal tedavisi yapılan dişin ömrü ne kadardır?
Kanal tedavisi dişin çekilmesini önlemek için yapılan ve dişe son şansını veren bir tedavidir. Uygun şartlarda yapılan bir kanal tedavisi sonucunda diş ömür boyu ağızda fonksiyon görebilir. Ancak kanal tedavisi yapılan dişler doğal dişlerden daha kırılgan olabilir. Bu durumda üst yapıda büyük ölçekli dolgular yerine, onley dolgular, kısmi kuronlar veya tam kuronlar tercih edilmelidir.
Kanal tedavisi yapılmazsa ne olur?
Kanal tedavisi gereken ancak yapılmayan vakalarda; şiddetli diş ağrısı en sık görülen komplikasyondur. Bir süre sonra pulpanın canlılığını yitirmesiyle ağrı kesilebilir. Ancak bu durumda da enfeksiyon sinsi bir şekilde ilerleyerek çene kemiğine sıçrayabilir. Hem sorunlu dişin hem de komşu dişlerin kaybıyla sonuçlanan istenmeyen durumlarla karşılaşılabilinir.
Kanal tedavisi nasıl yapılır?
Kanal tedavisi uzmanı ilk seansta size uygun bir anestezik kullanarak dişinizin pulpasına ulaşır. Kök kanalına uygun eğelerle enfekte pulpayı çıkartır, kanalları temizler, dezenfekte eder. Eğer herhangi bir enfeksiyonla karşılaşırsa dişin içine dezenfektan ilaçlar koyarak 1-2 seans pansuman yapabilir.Bu süreç içinde bazı antibiyotikleri kullanmanız gerekebilir.Enfeksiyon riskinin tamamen ortadan kalktığından emin olduktan sonra ısıtılmış kauçuk ve uygun kanal patları yardımıyla dişinizin kanalını doldurarak kanal tedavisini sonlandırır.6 aylık kontrol radyografileriyle enfeksiyon kontrolu takip edilmelidir.
Dolgu Tedavisi
Konservatif diş tedavisi ile dişlerin korunarak en az madde kaybıyla yapılan bir tedavi şeklidir. Genel olarak diş çürüklerinin tedavisini kapsayan bu bilim dalı ile ilgili ayrıntılı bilgi vermek yerinde olacaktır.
Çürük
Dişler iyi fırçalanmadığı, ağız bakımının kötü olduğu zamanlarda, dişlerin üstündeki plaklarda ve taşlarda (tartar) bulunan bakteriler “şeker” sayesinde hayatta kalırlar. Şekeri kullandıktan sonra oluşan asit, diş sert dokusunu yumuşatmakta, çürüğe neden olmaktadır.
Dolgu
Yumuşayan ve zarar gören diş sert dokusu uzaklaştırılır, diş çürükten arındırılır. Çürük temizlendikten sonra oluşan boşluğa (kavite) uygun bir dolgu materyalinin yerleştirilmesi gerekir. Bu dolgu maddesi kolay uygulanabilmeli, kaviteyi kusursuz bir şekilde örterek herhangi bir sızıntıya neden olmamalıdır. Aynı zamanda bu dolgunun estetik bir görüntü sergilemesi hastalar ve biz hekimler için tercih sebebidir. Eğer ç ürükle beraber hastada sıcağa karşı hassasiyet, rahat çiğneyememe veya şiddetli ağrı varsa ya da çürük, dişin içindeki canlı dokuya (pulpa) ulaşmışsa önce kanal tedavisi yapılır, ardından dolgu kaviteye yerleştirilir.
Dolgu Türleri
Amalgam Dolgu / Kompozit Dolgu / Porselen Dolgu
Genel olarak diş hekimliğinde dolgu materyali olarak; amalgam, kompozit, kompomer ya da porselen dolgular (inlay-onlay) kullanılmaktadır.
Amalgam Dolgu
Civanın gümüş, bakır ve kalayla yaptığı karışımdır. Eskiden rutin olarak kullanılan bu karışım günümüzde estetik kaygılardan estetik kaygılardan dolayı yavaş yavaş terk edilmektedir.
Amalgam Dolgunun Avantajları
- Diğer dolgulara göre daha ekonomiktir.
- Uygulaması kolaydır.
- Çiğneme kuvvetlerine dirençlidir.
- Dolgunun altında çürük oluşmasını önemli oranda engeller.
Kompozit Dolgu
Kompozit dolgular; farklı maddelerin bir araya gelmesinden oluşur. Plastik olarak şekil verilebilir ve ultraviole (UV) ışığı ile sertleşir. Halk arasında ışınlı dolgu denmesinin sebebi budur. Kliniğimizde ve gelişmiş ülkelerde rutin olarak uygulanan dolgu materyalidir. Özellikle ön dişlerde sağladığı estetik başarı oranı yüksektir.
Kompozit Dolgunun Avantajları
Kompozit dolgularla eskiden sadece porselen kaplama ile ağızda kalabilen ve bütünlüğünü koruyan dişler, artık kaplamaya gerek kalmadan son derece estetik bir görüntü sergileyebilmektedirler.
- Tek seansta uygulanama tamamlanabilmektedir.
- Dolgu yerleştirilmeden önce dişten fazla madde kaldırmaya gerek olmadığı için diş sert dokusu kaybına neden olmazlar.
- Çok küçük kaviteler bile kapatılabilmektedir.
Porselen Dolgu (Inlay-Onlay)
Porselen dolgular madde kaybı çok olan ve dişin tamamından küçültülerek kuron uygulaması gerekli olan hastalara sağlıklı diş dokusunu korumak amacıyla uygulanan bir dolgu yöntemidir. Daha estetik ve kullanışlı olduğundan amalgam dolguların yerine tercih edilmektedir.
Porselen Dolgunun Avantajları
- Uzun süreli bir kullanıma sahiptir ve dayanıklıdır.
- Yenilenme zamanı çok uzundur.
- Son derece estetiktir.
- Materyalin sertliği diş minesinin sertliğine çok yakındır.
- Arka dişlerde (azılarda) kompozit dolgulara kıyasla çiğneme kuvvetlerine son derece dirençlidir.
- Kavite hazırlandıktan sonra ölçü alınıp labarotuvarda hazırlandığı için kusursuz bir diş uyumuna sahiptir.